ΕΙΣΑΓΩΓΗ-ΠΕΡΙΓΡΑΦΗ-ΑΙΤΙΟΛΟΓΙΑ
Στοιχεία Φυσιολογίας :
Η καρδιακή λειτουργία αποτελείται από δύο κυρίως κύκλους : τη συστολή και την διαστολή των κόλπων και τη συστολή και τη διαστολή των κοιλιών (κόλποι και κοιλίες είναι οι 4 βασικές κοιλότητες της καρδιάς , οι κόλποι είναι μικρότεροι σε μέγεθος από τις κοιλίες ) . Όταν συστέλλονται οι κόλποι και αδειάζουν από αίμα, οι κοιλίες διαστέλλονται και γεμίζουν με αίμα . Οι κόλποι πάντα παραλαμβάνουν το αίμα έξω από την καρδιά και οι κοιλίες είναι αυτές που πάντα παραλαμβάνουν το αίμα από τους κόλπους και εξωθούν το αίμα έξω από την καρδιά . Μεταξύ κόλπων και κοιλιών υπάρχουν δύο βαλβίδες ώστε το αίμα να μην επιστρέφει πίσω στους κόλπους . Μεταξύ κοιλιών και εξωτερικών μεγάλων αγγείων υπάρχουν άλλες δύο βαλβίδες ώστε να μη επιστρέφει το αίμα πίσω στις κοιλίες .
Όταν λέμε πως η καρδιά έχει κανονικό ρυθμό εννοούμε ότι υπάρχει σωστή και ρυθμική διαδοχή μεταξύ κινήσεων κόλπων και κοιλιών .
Έτσι σε πλήρη καρδιακό κύκλο έχουμε :
Αυτός ο κύκλος επαναλαμβάνεται κάθε 0,75 sec (του δευτερολέπτου) εάν οι σφίξεις (δηλ. οι κύκλοι της καρδιάς ) είναι 80 το λεπτό . Και γι’ αυτό και λέμε ότι η καρδιά έχει κανονικό ρυθμό με 80 σφίξεις .
Η ταχύτητα του ρυθμού ή αλλιώς η συχνότητα μέσα στα φυσιολογικά όρια μπορεί να κυμαίνεται από 40 περίπου σφίξεις, σε κατάσταση ηρεμίας, μέχρι και 200 περίπου κατά την διάρκεια άσκησης σε νέους που ασχολούνται με τον αθλητισμό.
Για να γίνει όμως αυτό πρέπει να δίνονται στην καρδιά εντολές ώστε συνολικά να χτυπάει ρυθμικά , είτε γρήγορα είτε αργά ενώ οι κόλποι με τις κοιλίες να βρίσκονται σε συγχρονισμό . Γι’ αυτό το λόγο υπάρχει ένα σύστημα εξειδικευμένων κέντρων και δικτύου νεύρων .
Τα κέντρα αυτά βρίσκονται πρώτα απ’ όλα στον εγκέφαλο , στον προμήκη και νωτιαίο μυελό (είναι οι προεκτάσεις του εγκεφάλου στη σπονδυλική στήλη ) και φυσικά στην καρδιά.
Το ενδοκαρδιακό δίκτυο το λεγόμενο ερεθισματαγωγό σύστημα της καρδιάς , το οποίο αποτελείται από κάποιες συμπυκνώσεις των κυττάρων τα λεγόμενα κέντρα αυτοματισμού, έχει την ιδιότητα να παρέχει στην καρδιά αυτόματα επαναλαμβανόμενα ερεθίσματα ώστε να χτυπάει συνεχόμενα με σταθερό ρυθμό, ενώ το εξωκαρδιακό ρυθμίζει την καρδιακή λειτουργία σύμφωνα με τις ανάγκες του οργανισμού (το επιταχύνει ή το επιβραδύνει ) .
Έτσι υπάρχει το πρώτου επιπέδου κέντρο αυτοματισμού που βρίσκεται στον δεξιό κόλπο και λέγεται φλεβόκομβος, ο λεγόμενος φυσιολογικός βηματοδότης της καρδίας (δηλ. αυτός που δίνει ρυθμό – βήμα στην καρδία ) . Στη συνέχεια το ερέθισμα μεταδίδεται στο κέντρο αυτοματισμού δευτέρου επιπέδου που βρίσκεται στο επίπεδο όπου οι κόλποι μεταπίπτουν σε κοιλίες. Αυτό ονομάζεται κολποκοιλιακή σύνδεση και περιλαμβάνει τον κολποκοιλιακό κόμβο και το δεμάτιο του HIS . Μετά το ερέθισμα πηγαίνει στις ίνες Purkinje , έπειτα εξαπλώνεται σε όλο το μυοκάρδιο και ακολουθεί η συστολή στην αρχή των κόλπων και μετά με μικρή καθυστέρηση των κοιλιών .
Αρρυθμία λοιπόν ονομάζουμε την κατάσταση κατά την οποία η καρδία δεν έχει κανονικό ρυθμό δηλ. οι κύκλοι ( σφίξεις ) της καρδιάς μεταξύ τους δεν έχουν πάντα σταθερό διάστημα ή μπορεί να είναι σταθεροί όμως το ερέθισμα δεν προέρχεται από τον φυσιολογικό βηματοδότη της καρδιάς, που είναι ο φλεβόκομβος, αλλά από άλλα σημεία του μυοκαρδίου .
Οι πιο συχνές αρρυθμίες που συναντάμε είναι :
ΣΥΜΠΤΩΜΑΤΑ ΚΑΙ ΣΗΜΕΙΑ
Όλες οι παραπάνω μορφές εκτός από την τελευταία μπορεί να είναι τελείως ασυμπτωματικές και να ανακαλύπτονται τυχαία με ένα Ηλεκτροκαρδιογράφημα . Το πιο συνηθισμένο σύμπτωμα είναι το αίσθημα παλμών που μπορεί να αισθάνονται οι ασθενείς δηλ. τα λεγόμενα φτερουγίσματα και τον άτακτο χτύπο της καρδιάς . Μπορεί κάθε έκτακτη κοιλιακή ή κολπική συστολή ξεχωριστά να προκαλεί αίσθημα ενός ”κενού” ή ”σφιξίματος” στο στήθος ή/και στο λαιμό για ένα δευτερόλεπτο εάν είναι μία έκτακτη, και παραπάνω δευτερόλεπτα εάν είναι περισσότερες έκτακτες.
Ωστόσο η κολπική μαρμαρυγή, ο κολπικός πτερυγισμός, η υπερκοιλιακή ταχυκαρδία και η κοιλιακή ταχυκαρδία προκαλούν συνήθως αίσθημα ταχυκαρδίας και φτερούγισμα της καρδιάς στο στήθος για μεγαλύτερο χρονικό διάστημα το οποίο μπορεί να επεκτείνεται στο λαιμό . Επίσης σ’ αυτές τις περιπτώσεις μπορεί να έχει ο ασθενείς τάση λιποθυμίας. Αυτό συμβαίνει επειδή λόγω ταχυκαρδίας η καρδιά δεν προλαβαίνει να γεμίσει και αδειάσει με κατάλληλη ποσότητα αίματος με αποτέλεσμα να μη φθάνει κατάλληλη ποσότητα στον εγκέφαλο και ο ασθενείς μπορεί να χάσει τις αισθήσεις του .
Οι βραδυκαρδιακές αρρυθμίες και οι αποκλεισμοί μπορεί να προκαλέσουν ατονία, αδυναμία, τάση λιποθυμίας ή και λιποθυμικό επεισόδιο . Αλλά μπορεί και να είναι ασυμπτωματικές .
ΑΙΤΙΕΣ ΠΑΘΟΓΕΝΕΙΑ
Ταξινόμηση :
Λίγες μεμονωμένες έκτακτες συστολές και σπάνιες συμβαίνουν σχεδόν σε κάθε φυσιολογικό άνθρωπο .
Όταν οι έκτακτες γίνονται συχνές ή αντιληπτές από τον άνθρωπο πάντα υπάρχει κάποια αιτία, είτε λειτουργική είτε παθολογική . Οι πιο συνηθισμένες λειτουργικές και τροποποιήσιμες αιτίες είναι το άγχος και οι καταχρήσεις . Ποιες είναι λοιπόν οι καταχρήσεις που μπορούν να προκαλέσουν έκτακτες συστολές στην καρδιά : το τσιγάρο , ο καφές , το αλκοόλ , τα ναρκωτικά , το μαύρο τσάι .
Εάν ο άνθρωπος δεν δώσει σημασία και εξακολουθεί να κάνει καταχρήσεις τότε θα προκληθεί βλάβη στην καρδιά και οι λειτουργικές διαταραχές θα γίνουν ανατομικές .
Όταν υπάρχουν πολλές έκτακτες τότε μπορεί να υπάρχει στην καρδιά και κάποια σοβαρή πάθηση , όπως είναι στεφανιαία νόσος , μυοκαρδιοπάθεια , βαλβιδοπάθεια (πχ πρόπτωση μιτροειδούς ) κτλ.
Υπάρχει περίπτωση να βρίσκουμε πολλές έκτακτες συστολές σε μικρά παιδιά, που κρατάνε μικρό χρονικό διάστημα και συνήθως αυτό είναι φυσιολογικό.
Είναι οι πιο συνηθισμένη αρρυθμία που εμφανίζεται ακόμα και από πολύ μικρή ηλικία .
Κολπική μαρμαρυγή είναι σειρά από έκτακτες υπερκοιλιακές (δηλ. κολπικές) συστολές που μεταξύ τους είναι άρρυθμες (δεν έχουν σταθερή απόσταση ) και έχουν διάρκεια τουλάχιστον 30 δευτερόλεπτα . Κολπικός πτερυγισμός μοιάζει με κολπική μαρμαρυγή μόνο που οι κολπικές συστολές είναι ρυθμικές (έχουν σταθερό μεταξύ τους διάστημα ) . Η συχνότητα των κολπικών συστολών είναι 350 έως 600 το λεπτό . Όμως λόγω του ότι υπάρχει καθυστέρηση στον κολποκοιλιακό κόμβο δε φτάνουν όλες οι κολπικές συστολές στις κοιλίες αλλά μόνο μέχρι 180 το πολύ (συνήθως είναι 120 με 160). Στον κολπικό πτερυγισμό οι κόλποι έχουν συχνότητα 250 με 350 συστολές το λεπτό και οι κοιλίες μέχρι 180 το πολύ (συνήθως 110 με 160) . Άρα οι σφίξεις της καρδιάς σε αυτές τις περιπτώσεις μπορεί να κυμαίνονται από 120 έως 180 το λεπτό.
Οι αρρυθμίες αυτές είναι συνηθισμένες σε ηλικίες άνω των 50 ετών . Ως αιτία θεωρείται ότι είναι προοδευτική εκφύλιση και φθορά των κόλπων , η οποία μπορεί να είναι σαν αποτέλεσμα ηλικίας , αρτηριακής υπέρτασης , σακχαρώδους διαβήτη , μυοκαρδιοπάθειας όπως είναι η υπερτροφική μυοκαρδιοπάθεια ,στεφανιαίας νόσου, εμφράγματος μυοκαρδίου , καρδιακής ανεπάρκειας , βαλβιδοπάθειας όπως είναι η ανεπάρκεια ή η στένωση μιτροειδούς βαλβίδας , μετά από καρδιοχειρουργική επέμβαση π.χ. BYPASS , υπερθυρεοειδισμού , αναιμίας , νεφρικής ανεπάρκειας , πνευμονοπάθειες όπως είναι το εμφύσημα , το σύνδρομο απνοιών στον ύπνο κτλ.
Και φυσικά υπάρχουν περιπτώσεις χωρίς κάποια συγκεκριμένη αιτία .
Η κολπική μαρμαρυγή και ο πτερυγισμός μπορεί να εμφανίζονται επεισοδιακά και ονομάζονται παροξυντική κολπική μαρμαρυγή ή πτερυγισμός και μεταξύ επεισοδίων η καρδιά να είναι σε κανονικό ρυθμό . Η άλλη μορφή κολπικής μαρμαρυγής και πτερυγισμού είναι η χρόνια, οπότε η καρδιά έχει μονίμως αρρυθμία-ακανόνιστο ρυθμό .
Οι αρρυθμίες αυτές οφείλονται σε διαταραχές αρχιτεκτονικής-ανατομίας του συστήματος αγωγής του ερεθίσματος στην καρδιά .Με αποτέλεσμα το ερέθισμα στην περίοδο επεισοδίου της αρρυθμίας ταξιδεύει στο μυοκάρδιο από διαφορετικό δρόμο και όχι με το φυσιολογικό σύστημα αγωγής , παγιδεύεται σ’ αυτό και κυκλοφορεί κυκλικά προκαλώντας παροξυσμό ταχυκαρδίας με 150 έως 250 σφίξεις .
Οι αρρυθμίες αυτές είναι συνηθισμένες σε ηλικίες μέχρι 50 ετών .
Είναι ένας γενικός όρος που εννοεί ότι η καρδιά πάλλεται με συχνότητα μικρότερη από 60 σφίξεις το λεπτό .
Βραδυκαρδία μπορεί να είναι και φυσιολογική , π.χ. τη νύχτα όταν ο άνθρωπος κοιμάται , στους αθλητές , σε άτομα που εργάζονται σκληρά , ενώ μερικές φορές εμφανίζεται και σε υπερήλικες ή σε περιπτώσεις που ο άνθρωπος λαμβάνει φάρμακα που επιβραδύνουν την καρδιά . Όταν η καρδιά πάλλεται πολύ αργά και αρχίζουν να εμφανίζονται συμπτώματα τότε η βραδυκαρδία πρέπει να αντιμετωπίζεται . Σε παθολογικές καταστάσεις μπορεί να οφείλεται σε δυσλειτουργία συστήματος παραγωγής και αγωγής ( μετάδοσης ) του ερεθίσματος στην καρδιά που με τη σειρά τους οφείλονται σε:
1 -ισχαιμία (δεν περνάει καλά το αίμα λόγω αποφραγμένης αρτηρίας )
2 -έμφραγμα μυοκαρδίου ( κάποια αρτηρία έφραξε τελείως και νεκρώθηκε μέρος του μυοκαρδίου )
3 -μυοκαρδίτιδα ( είναι φλεγμονή του μυοκαρδίου που οφείλεται κυρίως σε ίωση ή ρευματοπάθεια ή νεοπλάσματα )
4 -εκφυλιστικές αλλοιώσεις του συστήματος παραγωγής ή αγωγής του ερεθίσματος σε οποιαδήποτε σημείο με αποτέλεσμα να προκαλούνται οι λεγόμενοι αποκλεισμοί (δεν περνάει καλά το ερέθισμα για να δώσει εντολή για σύσπαση του μυοκαρδίου) .
Τι σημαίνει αποκλεισμός ; Ονομάζεται η διαταραχή μετάβασης του ερεθίσματος στο σύστημα αγωγής . Αυτό μπορεί να συμβαίνει σε οποιοδήποτε σημείο του συστήματος . Μπορεί να συνυπάρχουν πολλοί αποκλεισμοί .
Οι πιο συνηθισμένοι είναι :
— Αποκλεισμός Δεξιού Σκέλους (ατελής ή πλήρης )
–Αποκλεισμός Αριστερού Σκέλους (ατελής ή πλήρης )
–Αριστερός πρόσθιος ημιαποκλεισμός
–Αριστερός οπίσθιος ημιαποκλεισμός
–Κολποκοιλιακοί αποκλεισμοί 1ου,2ου,3ου βαθμού
Οι αιτίες είναι :
1 -έμφραγμα μυοκαρδίου
2 -μυοκαρδίτιδα
3 -εκφυλιστικές αλλοιώσεις του συστήματος παραγωγής ή αγωγής του ερεθίσματος
4 -παθήσεις πνεύμονα
5 -ισχαιμία
6 -άγνωστης προέλευσης
Η κοιλιακή ταχυκαρδία ανήκει σε επικίνδυνες για τη ζωή αρρυθμίες . Οφείλεται σε σοβαρά προβλήματα της καρδίας όπως είναι η στεφανιαία νόσος (έμφραγμα μυοκαρδίου , αγγειοπλαστική κτλ.) , καρδιακή ανεπάρκεια τελικού σταδίου , μυοκαρδίτιδα , μυοκαρδιοπάθειες . Έχει συγκεκριμένη μορφολογία στο καρδιογράφημα και εάν η διάρκειά της είναι < 30 δευτερόλεπτα τότε ονομάζεται μη εμμένουσα , ενώ εάν είναι > 30 δευτερόλεπτα ονομάζεται εμμένουσα .
ΠΡΑΚΤΙΚΕΣ ΣΥΜΒΟΥΛΕΣ
Υπάρχουν τρείς περιπτώσεις
Σε περιπτώσεις έκτακτων κολπικών και κοιλιακών συστολών που δεν έχουν κάποιο γνωστό υπόστρωμα με βλάβη μυοκαρδίου συνήθως προέρχονται από άγχος καταχρήσεις και εξωκαρδιακά αίτια . Και όσο πιο γρήγορα αρχίσει η θεραπεία τόσο πιο γρήγορα θα αντιμετωπιστεί το πρόβλημα . Για τη διάγνωση χρειάζεται να γίνει Ηλεκτροκαρδιογράφημα , HOLTER ρυθμού , υπερηχογράφημα καρδιάς . Το τεστ κοπώσεως , το σπινθηρογράφημα μυοκαρδίου (το λεγόμενο Θάλιο ) και πιθανόν η μαγνητική τομογραφία καρδιάς χρειάζονται σε περιπτώσεις πολλών έκτακτων κολπικών και κοιλιακών συστολών. Επιπλέον, γίνεται γενική εξέταση αίματος ( ο χαμηλός αιματοκρίτης κάνει αρρυθμίες ) , βιοχημικές εξετάσεις αίματος ( για διάφορες ηλεκτρολυτικές διαταραχές ) , εξέταση θυρεοειδούς.
Και αφού έχουμε αποκλείσει ότι οι αρρυθμίες είναι κακοήθεις (δεν προέρχονται από βλάβη καρδιάς) μπορούμε να κάνουμε τα παρακάτω :
–Πρέπει να περιοριστεί ή να διακοπεί η χρήση οινοπνευματωδών και καπνού.
–Έναρξη ήπιων αθλητικών δραστηριοτήτων . Περπάτημα κάθε μέρα τουλάχιστον μισή ώρα για αρχή ( οι αθλητικές δραστηριότητες καταπολεμούν το άγχος και βελτιώνουν την καρδιακή λειτουργία ) .
–Μερικές φορές οι υπερβολικές ασκήσεις προκαλούν αρρυθμίες , που είναι ακίνδυνες αρχικά .Σε αυτές τις περιπτώσεις περιορίζεται η άσκηση .
–Υπέρβαροι πρέπει να χάσουν το βάρος έστω 5-10 κιλά . Ιδανικό είναι να φτάσουν τα φυσιολογικά επίπεδα ( τα περιττά κιλά δυσκολεύουν τη λειτουργία της καρδιάς ) .
–Πρέπει να αντιμετωπιστούν τα προβλήματα στομάχου και εντέρου επειδή η δυσλειτουργία τους πολλές φορές προκαλεί αρρυθμίες διότι αυτά τα όργανα βρίσκονται κοντά στην καρδιά .
–Κάποιες σοβαρές αναπνευστικές παθήσεις επίσης προκαλούν αρρυθμίες. Επειδή η καρδιά στέλνει αίμα στους πνεύμονες μπορεί να βρίσκει εμπόδιο όταν αυτοί έχουν πρόβλημα . Επίσης όταν υπάρχει πρόβλημα στους πνεύμονες το ίδιο το αίμα αλλάζει σύσταση και δεν τροφοδοτούνται όλα τα όργανα με κατάλληλο αίμα, συμπεριλαμβάνεται και η καρδιά .
–Προβλήματα θυρεοειδούς προκαλούν αρρυθμίες και πρέπει να αντιμετωπίζονται .
–Το άγχος και το stress είναι πολύ συχνό αίτιο αρρυθμιών και η καλύτερη θεραπεία είναι η άσκηση και οι διάφορες τεχνικές χαλάρωσης .
–Στη μη φαρμακευτική θεραπεία μπορεί να προστεθούν σκευάσματα βαλεριάνας ( φυτό με ήπιες αγχολυτικές δράσεις) . Επίσης μπορεί να βοηθήσουν συμπληρώματα μαγνησίου με τη συμβουλή του γιατρού (τα παραπάνω δεν ενδείκνυνται σε εγκύους ) .
Εάν δε βοηθάνε τα παραπάνω ο ιατρός χορηγεί φαρμακευτική αγωγή . Όταν δε βοηθάνε τα φάρμακα εφαρμόζεται κατάλυση της αρρυθμίας , που είναι μια τεχνική που μοιάζει λίγο με μια στεφανιογραφία . Από τα μηριαία αγγεία μπαίνουν καθετήρες (μικρά σωληνάκια) που κατευθύνονται στην καρδιά και καίνε τα σημεία αυτά που είναι υπεύθυνα για την αρρυθμία .
Σε περιπτώσεις κολπικής μαρμαρυγής και πτερυγισμού
1 — Αυτοί που έχουν γνωστή μόνιμη αρρυθμία η οποία δεν μπορεί να αναταχθεί σε κανονικό ρυθμό ή έγιναν προσπάθειες ανάταξης στο παρελθόν χωρίς αποτέλεσμα και επίσης έγινε διερεύνηση της αιτίας :
–Συνήθως αυτά τα άτομα λαμβάνουν κάποια φαρμακευτική θεραπεία για την αρρυθμία αυτή :
Πρώτον η φαρμακευτική θεραπεία πρέπει να στοχεύει σε έλεγχο της συχνότητας καρδιακού ρυθμού ώστε οι σφίξεις της καρδιάς να κυμαίνονται όταν είναι σε ηρεμία ο ασθενής από 60 έως 80 και όταν κινείται μέχρι 110-120 σφίξεις (αυτό χρειάζεται ώστε να μην κουράζεται η καρδιά ) .
Σε σπάνιες περιπτώσεις όταν δεν μπορεί φαρμακευτικά να ελεγχθεί η καρδιακή συχνότητα διότι έχουν εφαρμοστεί οι μέγιστες δόσεις από τα πιο δυνατά φάρμακα ή η χορήγηση των φαρμάκων προκαλεί το αντίθετο αποτέλεσμα δηλ. βραδυκαρδία τότε γίνεται καυτηριασμός του κολποκοιλιακού κόμβου και εμφύτευση μόνιμου βηματοδότη παράλληλα με φαρμακευτική θεραπεία .
Δεύτερον όλοι οι ασθενείς πρέπει να λαμβάνουν αντιπηκτική αγωγή λόγου του ότι μέσα στην καρδιά στους κόλπους της συσσωρεύονται πήγματα και ανά πάσα στιγμή μπορεί να ξεκολλήσουν και να ταξιδέψουν σε οποιοδήποτε σημείο του σώματος προκαλώντας εμβολές . Το πρώτο όργανο που μπορεί να πετύχουν είναι ο εγκέφαλος και οι πνεύμονες έτσι προκαλούνται τα εγκεφαλικά επεισόδια και κάποια είδη πνευμονικής εμβολής . Έμβολα στα τα άνω και κάτω άκρα προκαλούν γάγγραινα . Θρόμβοι επίσης μπορούν να πάνε στο σπλήνα , στα αγγεία εντέρου και νεφρών και να προκαλέσουν έμφρακτο .
Οι ασθενείς μπορούν να βρεθούν στις εξής καταστάσεις
–Εάν η καρδιά χτυπάει γρήγορα απ ότι πρέπει οι ασθενείς αισθάνονται ταχυκαρδίες ,δύσπνοια ,σφίξιμο στο στήθος , σπανιότερα προλιποθυμικό επεισόδιο .
— Εάν η καρδιά χτυπάει αργά να αισθάνονται κούραση αδυναμία ατονία μέχρι και προλιποθυμικά και λιποθυμικά επεισόδια .
Επομένως βασικό είναι να μετράτε την πίεση με ένα ηλεκτρονικό πιεσόμετρο στο μπράτσο ώστε να σας δείξει και τους παλμούς διαφορετικά εάν προσπαθήσετε να μετρήσετε τους παλμούς στο χέρι χωρίς εμπειρία θα κάνετε λάθος .Βέβαια πρέπει να κάνετε 2-3 μετρήσεις με το πιεσόμετρο και να υπολογίσετε μέσο όρο , διότι τα πιεσόμετρα εμπορίου μπερδεύονται όταν υπάρχει αρρυθμία τύπου κολπικής μαρμαρυγής . Τελευταία κυκλοφορούν ιδικά πιεσόμετρα για ασθενείς με κολπική μαρμαρυγή εμπορίου . Στις περιπτώσεις που ο ασθενής δεν αισθάνεται καλά και πάει να λιποθυμήσει ή λιποθυμάει είναι επείγουσα κατάσταση και πρέπει να μεταφερθεί στο νοσοκομείο άμεσα . Στις περιπτώσεις που δεν έχει ιδιαίτερα συμπτώματα πρέπει να επικοινωνήσετε με το ιατρό του και πιθανόν να λυθεί έτσι το πρόβλημα .
2 — Οι ασθενείς που ξέρουν ότι παθαίνουν επεισόδια κολπικής μαρμαρυγής ή πτερυγισμού
Το πιο βασικό σε αυτές τις περιπτώσεις είναι οι συνυπάρχουσες καταστάσεις να είναι στην καλύτερη ρύθμιση όπως είναι η Αρτηριακή Υπέρταση , ο Σακχαρώδης Διαβήτης , Δυσλιπιδαιμία , Υπο- ή Υπερθυρεοειδισμός , Ρευματοπάθειες , Καταχρήσεις (αλκοόλ , κάπνισμα , καφές ) και άλλα .
Παράδειγμα η αρτηριακή πίεση και το βάρος σώματος πρέπει να είναι βέλτιστα για την ηλικία διότι έτσι μειώνεται η πίεση στον αριστερό κόλπο που είναι υπεύθυνος για τις αρρυθμίες αυτές . Επίσης όλες οι καταχρήσεις έστω και σε μικρή ποσότητα λειτουργούν σαν πυροδότες της αρρυθμίας και πρέπει να αποφεύγονται .
Σε περίπτωση εμφάνισης επεισοδίου πρέπει να γνωρίζετε ότι καλό είναι να αναπτυχθεί εντός 24ώρου το πολύ 48 ώρου , διότι μετά ανατάσσεται δύσκολά με φάρμακα και ο ιατρός θα είναι αναγκασμένος να χρησιμοποιήσει την ηλεκτρική ανάταξη (δηλ. το λεγόμενο ηλεκτροσόκ ) . Σε περίπτωση που η αρρυθμία έχει διάρκεια > από 48 ώρες η ανάταξη μπορεί να γίνει άμεσα εάν ο ασθενής λαμβάνει αντιπηκτικά (τύπουSINTOM,WAEFARIN,MARKOUMAR,ELIQUIS,PRADAXA,XARELTO) και η πηκτικότητα του αίματος του είναι κατάλληλη . Διαφορετικά πρέπει να γίνει το λεγόμενο διοισοφάγιο υπερηχογράφημα για να γίνει επιβεβαίωση ότι μέσα στην καρδιά δεν υπάρχουν θρόμβοι και ότι η ανάταξη θα είναι πολύ πιο ασφαλής . Είναι μια μέθοδος όπου η κάμερα βρίσκεται στην άκρη ενός σωλήνα που μοιάζει με αυτόν που χρησιμεύει στη γαστροσκόπηση ,και η κάμερα αυτή κατεβαίνει μέσα στον οισοφάγο και μπορεί ο ιατρός να δει πιο καθαρά την καρδιά από κοντά .
Εάν ο ασθενής δεν λαμβάνει αντιπηκτικά και η αρρυθμία είναι > από 48 ώρες τότε εάν δε γίνει το διοισοφάγιο πρέπει να ξεκινήσει αντιπηκτικά για ένα 1 μήνα και μετά να γίνει η ανάταξη.
Επίσης σε επείγουσα ηλεκτρική ανάταξη θα προχωρήσει ο ιατρός εάν κινδυνεύει η ζωή του ασθενούς .
Μερικές φορές η αρρυθμία υποχωρεί μόνη της ή με μια μικρή σχετικά βοήθεια και πάντα υπό καθοδήγηση ενός ιατρού μπορούν να βοηθήσουν :
–ένα αγχολυτικό φάρμακο ή ένα φυτικό προϊόν όπως είναι το χαμομήλι , η βαλεριάνα ή το μαγνήσιο
— μπορεί να ληφθεί κάποιο από τα υπάρχοντα φάρμακα .
Σε περιπτώσεις υπερκοιλιακής ταχυκαρδίας και συνδρόμου Wolff-Parkinson-White (Βούλφ-Πάρκινσον-Βάιτ)
Εδώ επίσης ισχύει το ότι πρέπει οι συνυπάρχουσες καταστάσεις να είναι σε βέλτιστη ρύθμιση όπως είναι η Αρτηριακή Υπέρταση , ο Σακχαρώδης Διαβήτης , Δυσλιπιδαιμία , Υπο- ή Υπερθυρεοειδισμός , Ρευματοπάθειες κτλ . Και να αποφεύγονται οι καταχρήσεις (αλκοόλ , κάπνισμα , καφές ) .
Σε περιπτώσεις επεισοδίου μπορεί ο ασθενής να αισθάνεται σχετικά καλά όμως μερικές φορές έχει πιο έντονα συμπτώματα με λιποθυμική τάση . Εάν συνυπάρχει στεφανιαία νόσος μπορεί ο ασθενής να αισθάνεται πόνο ή δυσφορία στο στήθος . Σε περιπτώσεις αυτές ο άρρωστος με δυσφορία ή πόνο στο στήθος , λιποθυμικό ή προλιποθυμικό επεισόδιο πρέπει να μεταφερθεί επείγοντος στο Νοσοκομείο .
Μερικές φορές βοηθούν χειρισμοί διέγερσης παρασυμπαθητικού νεύρου που μπορούν να εφαρμοστούν από τον ιατρό :
–Μάλαξη Καρωτιδικού κόλπου (βολβού) . Επιχειρεί ο ιατρός αφού πρώτα είχε εξετάσει προηγουμένως τις καρωτίδες .
–Χειρισμός Βαλσάλβα : ο ασθενής μετά από μια κανονική εισπνοή κλείνει το στόμα και τη μύτη του και κάνει προσπάθεια να εκπνεύσει δια μέσου κλειστής μύτης και του στόματος σφίγγοντας θώρακα και κοιλιά . Με αποτέλεσμα να αυξάνεται η πίεση στο θώρακα και την κοιλιά . Πρέπει να είναι σε αυτή την κατάσταση για 5-10 δευτερόλεπτα και μετά να αφήσει τον αέρα . Ο χειρισμός μπορεί να επαναληφθεί .
— Μπορεί να βοηθήσει ένα σακουλάκι με πάγο τοποθετημένο για λίγα δευτερόλεπτα στο πρόσωπο . Μια παραλλαγή της τεχνικής είναι : ο ασθενής κάθεται μπροστά σε μια λεκάνη με κρύο νερό 10-20 οC( αρκετά βαθιά ώστε να βυθιστεί όλο το πρόσωπο ) παίρνει μέτρια εισπνοή και βυθίζει το πρόσωπο για 20-30 δευτερόλεπτα . Ο χειρισμός μπορεί να επαναληφθεί .
–Οφθαλμό καρδιακό αντανακλαστικό (Oculocardiac reflex) : δε χρησιμοποιείται συνήθως στην κλινική πράξη .
Εάν δεν έγινε ανάταξη με τους παραπάνω χειρισμούς πρέπει να γίνει προσπάθεια με φάρμακα .
Μερικές φορές σε πολύ έκτακτες περιπτώσεις όταν κινδυνεύει η ζωή του ασθενούς μπορεί να γίνει ηλεκτρική ανάταξη της αρρυθμίας (ηλεκτροσόκ ).
Σε περιπτώσεις κοιλιακής ταχυκαρδίας
Οι ασθενείς που παθαίνουν την αρρυθμία αυτή συνήθως είναι καρδιοπαθείς με σοβαρά προβλήματα .
Τέτοια είναι σοβαρή στεφανιαία νόσος με έμφραγμα μυοκαρδίου, συμφορητική καρδιακή ανεπάρκεια τελικού σταδίου οποιαδήποτε αιτιολογίας , μυοκαρδιοπάθειες ιδιαίτερα υπερτροφική αποφρακτική , διατατική μυοκαρδιοπάθεια , αρρυθμιογόνος δυσπλασία , σύνδρομο BRUGADA , συγγενείς καρδιοπάθειες κα άλλα .
Συνήθως η αρρυθμία αυτή προκαλεί έντονα συμπτώματα προλιποθυμικό και λιποθυμικό επεισόδιο , στηθάγχη (έντονος πόνος ή/και δυσφορία στο στήθος ) , επιληπτικές κρίσεις , καρδιογενή καταπληξία (σοκ ) . Αλλά μπορεί και να είναι ο ασθενής περπατητός με λίγα συμπτώματα .
Η σύσταση εδώ είναι ο ασθενής να πάει επειγόντως στο Νοσοκομείο ακόμα και να αισθάνεται σχετικά καλά διότι η αρρυθμία αυτή μπορεί να περάσει ανά πάσα στιγμή σε κοιλιακή μαρμαρυγή που είναι θανατηφόρα αρρυθμία .
Αποκλεισμοί και βραδυκαρδία
Μερικοί ασθενείς γνωρίζουν ότι έχουν κάποιο αποκλεισμό ή βραδυκαρδία .
Όλοι οι ασθενείς με αποκλεισμό αριστερού σκέλους, με αριστερό πρόσθιο και οπίσθιο ημισκελικό αποκλεισμό , με αποκλεισμό δεξιού σκέλους , κάποιον άλλον αποκλεισμό και ιστορικό βραδυκαρδίας πρέπει να έχουν το προηγούμενο ηλεκτροκαρδιογράφημα μαζί τους όταν πάνε σε έναν ιατρό για πρώτη φορά για να μπορεί να γίνει σύγκριση με το νέο καρδιογράφημα .
Όταν δεν έχουν συμπτώματα πρέπει να πηγαίνουν στον καρδιολόγο για τακτικό επανέλεγχο . Όταν όμως εμφανιστούν συμπτώματα τύπου αιφνίδιας ζάλης , τάσης προς λιποθυμία , λιποθυμικό επεισόδιο πρέπει άμεσα να επισκεφτούν έναν καρδιολόγο . Αυτό επειδή μπορεί να χειροτέρεψε η αγωγής του ερεθίσματος στην καρδιά που δίνει την εντολή να γίνει η συστολή και η διαστολή της και μπορεί η καρδιά να σταματάει τη λειτουργία της για λίγα δευτερόλεπτα ( είναι οι λεγόμενες παύσεις της καρδιάς ).
Εάν οι παύσεις είναι μεγαλύτερες από 3 δευτερόλεπτα και ο ασθενής έχει συμπτώματα όπως τα παραπάνω συνήθως χρειάζεται μόνιμος βηματοδότης .Αυτό μπορεί να σημαίνει ότι η μετάβαση της αγωγής στην καρδιά έπαθε μόνιμη βλάβη και η καρδιακή λειτουργία διακόπτεται .
Τα συμπτώματα που μπορεί να εμφανιστούν μπορεί να υποδεικνύουν από τα πιο απλά και αθώα μέχρι και πολύ σοβαρά προβλήματα .
Όταν το αίσθημα παλμών συνοδεύεται από αιφνίδια ζάλη ιδιαίτερα με τάση λιποθυμίας (προλιποθυμικό επεισόδιο ) , ή ένα λιποθυμικό επεισόδιο καθώς με δυσφορία ή πόνο στο στήθος ή στην πλάτη ή στο επιγάστριο (εκεί που είναι το στομάχι ) με τάση για έμετο υπάρχει άμεσος κίνδυνος . Ο ασθενής πρέπει να πάει Νοσοκομείο .
Λιγότερο σοβαρά θεωρούνται συμπτώματα όπως τα φτερουγίσματα , αίσθημα παλμών χωρίς όμως να συνοδεύονται από πόνους, προλιποθυμικά και λιποθυμικά επεισόδια . Σε αυτές τις περιπτώσεις πρέπει να αναζητείται ιατρική συμβουλή χωρίς όμως καθυστέρηση.
Σε αυτές τις περιπτώσεις ισχύουν τα αμέσως παραπάνω .