«Άγχος και Καρδιά»!

Άγχος (ή στρες) είναι μια φυσιολογική σωματική και ψυχική αντίδραση σε μια απειλή ή σε ένα γεγονός που απαιτεί από τον οργανισμό τη μέγιστη του απόδοση όσο σωματική τόσο και πνευματική – ψυχική , με αποτέλεσμα τη κινητοποίηση όλων των πόρων του οργανισμού και να δουλεύουν τα απαραίτητα όργανα στο μέγιστο . Δηλαδή είναι ένας προστατευτικός αμυντικός μηχανισμός !

Ο κάθε άνθρωπος εκτίθεται καθημερινά σε στρεσογόνες καταστάσεις. Το στρες μάλιστα μπορεί να είναι και θετικό – το λεγόμενο ευ στρες – όταν κανείς καλείται να το αντιμετωπίσει σπάνια (ή μόνο μερικές φορές) και σε περιορισμένο βαθμό.

Ενώ λοιπόν το άγχος είναι ένα χρήσιμος προστατευτικός μηχανισμός, μπορεί να κινητοποιείται συχνότερα από το φυσιολογικό, επειδή ζούμε σε γρήγορους ρυθμούς και εκτεθειμένοι σε στρεσογόνο περιβάλλον . Επίσης μπορεί να ζούμε σε  περιβάλλον που κανονικά δεν πρέπει να προκαλεί άγχος όμως εμείς   από μόνοι μας κάθε τόσο να νομίζουμε ότι απειλούμαστε . Το άγχος αλλοιώνει την ικανότητα προσαρμογής του ατόμου στην καθημερινότητα.

Αυτή η υπερβολική κινητοποίηση του άγχους οδηγεί στο χρόνιο άγχος, το οποίο έχει σοβαρές επιπτώσεις στην υγεία μας , οι κυριότερες είναι στο νευρικό σύστημα , το καρδιαγγειακό, το μυοσκελετικό και το γαστρεντερικό .

Ποιο είναι το παθολογικό άγχος ;

Το άγχος  θεωρείται παθολογικό, εάν δημιουργεί προβλήματα στην καθημερινή λειτουργικότητα, στην επίτευξη επιθυμητών στόχων και στη συναισθηματική ηρεμία του ατόμου. Τότε λέμε ότι ένα άνθρωπος πάσχει από κάποια αγχώδη διαταραχή και χρειάζεται τη συνδρομή κάποιου ειδικού .

 

Τι συμβαίνει στο σώμα την ώρα ενός αγχωτικού επεισοδίου ;

–Κατ’ αρχήν εκλύονται πολλές ορμόνες του στρες όπως είναι η αδρεναλίνη , κορτιζόνη  από τα επινεφρίδια , σεροτονίνη , ντοπαμίνη , ενδορφίνη από τον υποθάλαμο , οι θυρεοειδικές ορμόνες .

–Ενεργοποίηση αυτόνομου νευρικού συστήματος περιφερικά

–Ελαττώνεται η παραγωγή των σεξουαλικών ορμονών: της τεστοστερόνης στους άνδρες και της προγεστερόνης στις γυναίκες .

–Αυξάνεται η γλυκόζη (σάκχαρο) του αίματος

–Αυξάνεται η χοληστερόλη του αίματος

–Αυξάνεται η πυκνότητα  του αίματος

–Αυξάνεται η εφίδρωση του δέρματος

–Οξύνονται οι αισθήσεις των : ματιών, ακοής, αφής, γεύσης, οσμής

–Αυξάνεται  η καρδιακή συχνότητα (σπανιότερα το αντίθετό) και εμφανίζονται αρρυθμίες

–Διαταράσσεται η  λειτουργία πεπτικού συστήματος .

–Αυξάνεται η κατανάλωση  οξυγόνου

–Προκαλείται σπασμός των αγγείων με αύξηση αρτηριακής πίεσης

Όπως φαίνεται όταν το άτομο βρίσκεται σε κατάσταση άγχους είναι εκτεθειμένο σε καρδιαγγειακά προβλήματα και όχι μόνο . Επιπλέον τα άτομα αυτά συνήθως κάνουν καταχρήσεις όπως είναι το τσιγάρο , ποτό , πολλές φορές κάνουν ανθυγιεινή διατροφή με αποτέλεσμα την επιδείνωση καρδιακών παθήσεων .

Ποια λοιπόν είναι τα καρδιακά προβλήματα που προκαλεί το άγχος ;

1. Αυξημένη αρτηριακή πίεση . Όταν οι αγχώδεις καταστάσεις είναι λίγες και σύντομες τότε η επίπτωση της αύξησης πίεσης είναι μηδαμινές . Όταν όμως είναι σε καθημερινή βάση συχνές τότε η αυξημένη πίεση γίνεται παθολογική και δεν υποχωρεί σε περιόδους ηρεμίας με αποτέλεσμα το άτομο να αποκτήσει αρτηριακή υπέρταση . Η Υπέρταση ως είναι γνωστό προκαλεί καρδιοπάθειες και εγκεφαλοπάθειες .
2. Αυξημένα λιπίδια του αίματος Χοληστερόλης και τριγλυκεριδίων προκαλούν στεφανιαία νόσο και καρδιακή ανεπάρκεια .
3. Καρδιακές αρρυθμίες και ταχυκαρδίες . Είναι οι καταστάσεις κατά τις οποίες η καρδιά χτυπά ακανόνιστα και γρήγορα . Ανάλογα με τη βαρύτητα του άγχους σε ελαφριές περιπτώσεις η καρδιά απλώς χτυπά πιο έντονα κα γρήγορα χωρίς να υπάρχει αρρυθμία , όμως σε παρατεταμένες καταστάσεις ή πολύ έντονου στρες μπορεί να προκληθούν αρρυθμίες από τις πιο απλές όπως είναι κάποιες έκτακτες συστολές έως και παθολογικές αρρυθμίες όπως είναι η κολπική μαρμαρυγή .
4. Στεφανιαία νόσος και καρδιακό επεισόδιο . Το άγχος ,η υπέρταση ,η υπερλιπιδαιμία καθώς και οι καταχρήσεις είναι από τις πρώτες αιτίες που οδηγούν σε στενώσεις των αγγείων της καρδιάς με αποτέλεσμα κάποια στιγμή ιδιαίτερα σε περίοδο έντονου στρες μπορεί να προκληθεί ρήξη της στένωσης και απόφραξη αρτηρίας . Έτσι εμφανίζεται ένα καρδιακό έμφραγμα και πρέπει ο ασθενής άμεσα να μεταβεί σε Νοσοκομείο .

 

Ποια είναι τα συμπτώματα σε μια αγχώδη κατάσταση ;

Κατ’ αρχήν το άτομο  βρίσκεται σε συνεχή ψυχική ανησυχία, ευερεθιστότητα, και κατάθλιψη καθώς ο ασθενής δεν μπορεί να ανταπεξέλθει ικανοποιητικά στις απαιτήσεις της καθημερινότητας.

Έχει αυξημένη εφίδρωση ,ψυχρά χέρια , τρόμο ,ταχυκαρδίες ,σφίξιμο στο στήθος , αυπνίες , δύσπνοια – δεν του φτάνει το οξυγόνο συνέχεια παίρνει βαθιές εισπνοές . Αυξάνεται η αρτηριακή πίεση . Παρουσιάζονται γαστρεντερικές διαταραχές με πόνους στην κοιλιακή χώρα , δυσκοιλιότητα ή αντίθετα διάρροιες , δυσκολία στην κατάποση και άλλα . Πολλές φορές έχει ζάλη και τάση λιποθυμίας .

Κάποιες παθολογικές καταστάσεις και ασθένειες μπορεί να συνοδεύονται από άγχος ή και να μιμούνται αγχώδη κατάσταση και μπορεί να διαφύγουν από την προσοχή ενός ιατρού . Και αυτές είναι : ανωμαλίες του θυροειδούς, ίλιγγος , υπογλυκαιμία,  χρήση ή απόσυρση από ουσίες και κάποιες καρδιακές παθήσεις .

Καρδιακά προβλήματα  που μπορούν να μιμούνται το  άγχος είναι :

— Πρόπτωση μιτροειδούς . Είναι μια κατάσταση κατά την οποία η μιτροειδής βαλβίδα της καρδιάς είναι κατά κάποιον τρόπο πιο χαλαρή με αποτέλεσμα κατά την σύγκληση της με τη ροή αίματος τα πτερύγια της (οι λεγόμενες γλωχίνες) προπίπτουν προς την αντίθετη κοιλότητα και μπορεί έτσι ορισμένες φορές ανάλογα με την βαρύτητα της κατάστασης να προκαλείται ανεπάρκεια της βαλβίδας .

Αυτή η κατάσταση από την πιο ήπια που δεν θεωρείται παθολογική έως και βαρειές παθολογικές καταστάσεις μπορεί να προκαλούν διάφορα συμπτώματα όπως αίσθημα παλμών – ταχυκαρδίες , προκάρδια άλγη και δυσφορία .

 

— Καρδιακές αρρυθμίες οι οποίες προκαλούν δυσφορία στο στήθος και αίσθημα παλμών. Υπάρχουν πολλών ειδών αρρυθμίες από τις πιο αθώες έως και πολύ επικίνδυνες για τη ζωή . Συνήθως οι επικίνδυνες επειδή συνοδεύονται και από άλλα συμπτώματα  εύκολα διαγιγνώσκονται .

Δύσκολα εντοπίζονται οι απλές αρρυθμίες όπως για παράδειγμα κάποιες έκτακτες συστολές της καρδιάς δηλ. κάποια συστολή της καρδιάς αντί να γίνει συγκεκριμένη χρονική στιγμή εμφανίζεται πιο νωρίς . Και επειδή την ώρα του καρδιογραφήματος μπορεί να μην εντοπίζονται ερμηνεύονται ως άγχος γιατί  έχουν την ίδια συμπτωματολογία .

—Στεφανιαία νόσος είναι κατάσταση κατά την οποία οι αρτηρίες της καρδιάς στενεύουν με αποτέλεσμα σε περιπτώσεις ανάγκης όταν η καρδιά χρειάζεται περισσότερο οξυγόνο αυτό δε φτάνει προκαλείται αίσθημα δυσφορίας και πόνου στο στήθος .Όταν είναι ελαφριά περίπτωση μπορεί να διαλάθει της διάγνωσης .

 

Όπως φαίνεται υπάρχει μεγάλη ποικιλία από καρδιακές παθήσεις που μπορεί να μιμούνται το άγχος και από την άλλη τα ίδια καρδιακά προβλήματα προκαλούν άγχος , αλλά και το άγχος οδηγεί σε καρδιακά προβλήματα .

Είναι λοιπόν η τέχνη του ιατρού να βρει ποια παθολογική κατάσταση υφίσταται.