ΠΟΝΟΣ ΣΤΟ ΘΩΡΑΚΑ
ΟΡΙΣΜΟΣ-ΕΙΣΑΓΩΓΗ
Με τον πόνο στο θώρακα εννοούμε οποιοδήποτε άλγος ή/και δυσφορία που μπορεί κάποιος να αισθανθεί στο στήθος ή/και στην πλάτη . Ένας πόνος στο στήθος μπορεί να έχει τελείως αθώες αιτίες αλλά και μπορεί να προμηνύει και απειλητικές καταστάσεις για τη ζωή . Γι’ αυτούς τους λόγους κάθε άνθρωπος καλό είναι να γνωρίζει κάποιες βασικές αρχές που θα τον βοηθήσουν έγκαιρα να αναζητήσει βοήθεια από εξειδικευμένο προσωπικό .
Η πηγή του πόνου μπορεί να είναι οποιοδήποτε όργανο ή ιστός στο θώρακα όπως είναι η καρδιά , ο οισοφάγος , οι πνεύμονες , οι μύες , τα οστά-πλευρά , τα νεύρα αλλά και εκτός θώρακα όπως είναι η κοιλιά .
ΑΙΤΙΕΣ
ΚΑΡΔΙΑΚΟΙ ΠΟΝΟΙ
1. ΣΤΗΘΑΓΧΗ :
Σταθερή Στηθάγχη : Είναι ο πόνος που εμφανίζεται λόγω μη κατάλληλης αιμάτωσης της καρδιάς δια μέσου των αγγείων της καρδιάς που ονομάζονται στεφανιαία . Όταν σε αυτά τα αγγεία σε κάποιο σημείο αναπτύσσεται μία στένωση με τα χρόνια , που κάποια στιγμή αρχίζει και παρεμποδίζει την κυκλοφορία αίματος στην καρδιά αρχίζουν να εμφανίζονται συμπτώματα και σπανία οι ασθενείς παραμένουν ασυμπτωματικοί . Στην περίπτωση αυτή ο πόνος εμφανίζεται κατά την κόπωση και μόλις σταματάει ο ασθενής σταματάει και ο πόνος . Αντί για πόνο μπορεί ο ασθενής να αισθάνεται δύσπνοια ή δυσφορία στο στήθος στην κόπωση . Η εντόπιση του μπορεί να είναι στο στήθος ή/και στο άνω μέρος της κοιλιάς ή/και στο λαιμό και την πλάτη .Αυτή η κατάσταση μπορεί να διαρκεί μέχρι αρκετούς μήνες και χρόνια .
Ασταθής στηθάγχη : είναι ουσιαστικά μια προεμφραγματική κατάσταση . Στην περίπτωση αυτή στο αγγείο που έχει τη στένωση η οποία δεν είναι υποχρεωτικά να είναι μεγάλη, υπάρχει ρωγμή εσωτερικά του αγγείου και ο οργανισμός αναπτύσσει ένα πήγμα-θρόμβο με σκοπό να την μπαλώσει κατά κάποιον τρόπο , θεωρώντας ότι το αγγείο έχει κοπεί και προς τα έξω και ο οργανισμός χάνει αίμα.
Ο θρόμβος μεγαλώνει συνεχώς και αποφράσσει το αγγείο με αποτέλεσμα η ροή του αίματος να διακόπτεται ή να μειώνεται σημαντικά ανά τακτά διαστήματα και τότε εμφανίζεται ο πόνος στο στήθος . Αυτός ο πόνος εμφανίζεται ξαφνικά διαρκεί από μισό λεπτό έως και 20 λεπτά περίπου , επαναλαμβάνεται ανά τακτά διαστήματα – μερικές φορές την ώρα ή την ημέρα . Γίνεται όλο και πιο συχνός και δυνατός με την πάροδο του χρόνου .
Εντοπίζεται συνήθως στο κέντρο του στήθους ή στο άνω μέρος της κοιλιάς .Μπορεί να επεκτείνεται στο λαιμό , στα χέρια, στην πλάτη , έχει κυρίως συσφικτικό χαρακτήρα και συνοδεύεται από εφίδρωση , ζάλη και τάση λιποθυμιάς , τάση προς έμετο . Χειροτερεύει με την κόπωση πχ περπάτημα . Στους διαβητικούς αντί για πόνο μπορεί να έχουν δύσπνοια μη επάρκειας αέρα ή/και δυσφορία στο στήθος .
2. ΕΜΦΡΑΓΜΑ ΜΥΟΚΑΡΔΙΟΥ :
Είναι η εξέλιξη της ασταθούς στηθάγχης και ο πόνος εμφανίζεται λόγω της συνεχής απόφραξης του αγγείου της καρδίας από θρόμβο . Ο πόνος μοιάζει με αυτόν της ασταθούς στηθάγχης με τη διαφορά ότι είναι πολύ πιο έντονος διαρκεί πάνω από 20 λεπτά , πάντα έχει τα συνοδά συμπτώματα ταχυκαρδία-αίσθημα παλμών , τάση προς έμετο , εμέτους ,διάρροιες , ζάλη , τάση λιποθυμίας , λιποθυμία , εφίδρωση , ρίγος , δύσπνοια.
3. ΟΞΕΙΑ ΠΕΡΙΚΑΡΔΙΤΙΔΑ
Είναι μια φλεγμονή του περικαρδίου . Περικάρδιο είναι ο σάκος μέσα στον οποίο βρίσκεται η καρδιά. Και οι αιτίες της περικαρδίτιδας είναι συνήθως οι ιώσεις ,ρευματικές παθήσεις ,νεφρική ανεπάρκεια . Ο πόνος οξείας περικαρδίτιδας είναι οξύς με αιφνίδια έναρξη , είναι πίσω από το στέρνο που επιδεινώνεται με αναπνοή και βήχα .Σε ανάσκελη θέση επιδεινώνεται . Έχει σχέση με κάποια λοίμωξη που πέρασε πρόσφατα ο ασθενής ή είναι ήδη με λοίμωξη κυρίως αναπνευστικού που οφείλεται σε ίωση .Όταν στο περικάρδιο μαζεύεται υγρό ο πόνος εξαφανίζεται συνήθως σε μερικές ημέρες και μετά την υποχώρηση του υγρού μπορεί και πάλι να εμφανιστεί αλλά πολύ μικρότερης έντασης .
ΔΙΑΧΩΡΙΣΜΟΣ ΤΗΣ ΑΟΡΤΗΣ
Οφείλεται σε ρήξη τοιχώματος αορτής που είναι ο μεγαλύτερος αγωγός-σωλήνας αίματος που παίρνει από την καρδιά και το διοχετεύει σε όλο το σώμα . Ο πόνος είναι αιφνίδιος οξύς , στο κέντρο του στήθους και συνήθως είναι στο πάνω μέρος του , μπορεί όμως να επεκτείνεται και στην κοιλιά . Έχει χαρακτήρα διαξιφιστικό σαν μαχαιριά ο οποίος συνήθως επεκτείνεται σε νέες περιοχές από πάνω προς τα κάτω ή αντίστροφα και συνοδεύεται συνήθως από υπόταση , τάση λιποθυμίας και ζάλη .
ΠΝΕΥΜΟΝΙΚΗ ΕΜΒΟΛΗ
Είναι η θρόμβωση και απόφραξη ενός ή περισσοτέρων αγγείων των πνευμόνων που δέχονται το αίμα από την καρδιά .Οι θρόμβοι αυτοί προέρχονται από φλεβίτιδες και φλεβοθρομβώσεις των ποδιών συνήθως . Ο πόνος κυρίως μπορεί να εντοπίζεται μπροστά , δεξιά ή αριστερά στα πλευρά καθώς και στην πλάτη , είναι συνεχόμενος έχει σχέση με αναπνοή και βήχα , όμως πάντα συνοδεύεται από δύσπνοια , δυσφορία ,τάση λιγοθυμιάς ή λιγοθυμιά , ταχυκαρδία και πολλές φορές από αιμόπτυση .
ΠΛΕΥΡΙΤΙΔΑ
Είναι μια φλεγμονή της επιφάνειας του πνεύμονα και της επιφάνειας του θωρακικού κλωβού εσωτερικά μεταξύ τους , με αποτέλεσμα πολλές φορές να συσσωρεύεται υγρό . Αυτό οφείλεται σε πολλά αίτια από ένα απλό κρυολόγημα , μία πνευμονία μέχρι και κάποιον όγκο ή φυματίωση .
Ο πόνος εντοπίζεται κυρίως στα πλευρά δεξιά ή αριστερά και στην πλάτη, έχει σχέση με αναπνοή βήχα και δεν επεκτείνεται και συνήθως δε συνοδεύεται από άλλα συμπτώματα .
ΠΝΕΥΜΟΘΩΡΑΚΑΣ
Είναι κατάσταση κατά την οποία συσσωρεύεται αέρας μεταξύ της επιφάνειας του πνεύμονα και της εσωτερικής επιφάνειας του θωρακικού κλωβού . Με αποτέλεσμα να συρρικνώνεται ο πνεύμονας από τη μια πλευρά και ο ασθενής έχει έλλειψη οξυγόνου . Αιτίες του μπορεί να είναι :
1. ένα τραύμα στο θώρακα , ακόμα και ιατρογενές .
2. πρωτοπαθής αυτόματος πνευμοθώρακας που συμβαίνει σε συνήθως υγιή κατά τα άλλα άτομα, που πολλές φορές είναι νεαροί ενήλικες καπνιστές.
3. Δευτεροπαθής αυτόματος πνευμοθώρακας. Αυτός προκαλείται λόγω μίας ήδη υπάρχουσας νόσου των πνευμόνων.
Τα συμπτώματα είναι αιφνίδια και είναι η δύσπνοια , ταχύπνοια , πόνος στο στήθος , βήχας .
ΠΟΝΟΙ ΑΠΟ ΤΑ ΟΡΓΑΝΑ ΤΗΣ ΚΟΙΛΙΑΣ
Πολλές φορές τα προβλήματα στην κοιλιακή χώρα προκαλούν πόνο που αντανακλά και επεκτείνεται στο θώρακα , αλλά και μερικές φορές ένα καρδιακό πρόβλημα όπως είναι ένα έμφραγμα μπορεί να έχει πόνο εξολοκλήρου στην άνω κοιλιακή χώρα . Τα κοιλιακά προβλήματα που επεκτείνουν τον πόνο στο θώρακα είναι : γαστρίτιδα , έλκος στομάχου ή δωδεκαδακτύλου , χολοκυστίτιδα , ηπατίτιδα , ειλεός , γαστρεντερίτιδα ,γαστροοισοφαγική παλινδρόμηση , διαφραγματοκήλη , παγκρεατίτιδα , σπανιότερα κολικός νεφρού .
Ο πόνος στις περιπτώσεις αυτές εντοπίζεται στην κοιλιακή χώρα και επεκτείνεται στο θώρακα ,έχει σχέση πολλές φορές με τη λήψη τροφής , με θέση του σώματος , έχει συνωδά γαστρεντερικά συμπτώματα (έμετοι , διάρροιες , εφίδρωση κτλ).
ΜΥΟΣΚΕΛΕΤΙΚΟΙ ΠΟΝΟΙ-ΠΛΕΥΡΟΔΥΝΙΑ
Ο μυοσκελετικός πόνος προέρχεται από το θωρακικό τοίχωμα που αποτελείται από μύες , οστά συνδέσμους και τένοντες που έχουν κάποια βλάβη (πχ οστεοπόρωση) , κάκωση ή φλεγμονή (αρθρίτιδα) .
Ο μυοσκελετικός πόνος μπορεί να έχει οποιαδήποτε ένταση ακόμα και παρά πολύ έντονος , έχει πάντα σχέση με κινήσεις θώρακα της σπονδυλικής στήλης και των χεριών .Μπορεί να έχει σχέση με αναπνοή και ποτέ δε συνοδεύεται από υπόταση , λιποθυμιά ,αδυναμία , εμέτους , εφίδρωση και ο ασθενής αισθάνεται πάντα δυνατός .
Οι υπερεπείγουσες καταστάσεις στο στήθος που χρειάζονται άμεση νοσηλεία και αντιμετώπιση είναι η ασταθής στηθάγχη , το έμφραγμα μυοκαρδίου , διαχωρισμός αορτής , η πνευμονική εμβολή και ο πνευμοθώρακας . Η περικαρδίτιδα όμως χρειάζεται γρήγορα να διαγνωσθεί και να παρακολουθείται τακτικά είτε μέσα στο νοσοκομείο όταν είναι επιπλεγμένη , είτε εξωνοσοκομειακά εάν δεν είναι επιπλεγμένη .